دکتر علی کاظمیان
رییس هیات مدیره انجمن سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی
خدمات دندانپزشکی مثل یک جزیره از دیگر بخش‌های خدمات سلامت جدا افتاده است. این چیزی است که نویسندگان ویژه‌نامه مهم لنست درباره‌ی سلامت دهان به عنوان یکی از جدی‌ترین نقدها بر خدمات روز دندانپزشکی دنیا برشمردند. خدمات عمومی و تخصصی دندانپزشکی که عموماً در حفره‌ی دهان آغاز می‌شوند و به پایان می‌رسند، تقریباً کاری به هیچ‌یک از دیگر زمینه‌های دنیای پزشکی ندارند. چشم‌پزشک و روان‌پزشک و ارتوپد اول از همه پزشکند و بعد تخصصی را به آن افزوده‌اند. ما اما از همان ابتدای دندانپزشکی، دانشکده‌مان جداست و انگار راهمان هم.
این ویژگی جزیره بودن دندانپزشکی پیامدهای غیرقابل‌انکاری در ارائه خدمات سلامت دهان داشته است. ادغام (integration) خدمات دندانپزشکی و پزشکی هر روز ناممکن‌تر و عجیب‌تر به نظر می‌رسد. این جداافتادگی نه فقط به چشم خودمان، که به چشم مردم و سیاستگذاران و بیمه‌ها هم آمده: «دندونپزشکا که قصه‌ی خودشونو دارن.»
درباره‌ی این ادغام در سطوح مختلفی می‌توان سخن گفت و یکی از آنها آموزش است. بازاندیشی درباره‌ی آموزش دندانپزشکی در دوران پساکرونا به گمان من نمی‌تواند به این ضرورت بی‌توجه باشد. اگر دانشجوی دندانپزشکی قرار است به عنوان «پزشک» دهان و دندان آموزش ببیند لاجرم باید از سطح مشخصی از خدمات پایه یا اورژانس پزشکی آگاه و به آن مجهز باشد. وانگهی، چرا در آموزش دندانپزشکی امروز ایران، سرفصلهایی مثل فوریت‌های پزشکی جدی گرفته نمی‌شود؟ دانشجوی دندانپزشکی در مدل فعلی آموزش ما تنها از سر تصادف ممکن است عملیات احیا، تزریق عضلانی و وریدی، یا بخیه زدن بیمار سانحه‌دیده را بیاموزد. حال آنکه تقریباً بی‌تردید چنین آگاهی و مهارتهایی به مراتب بیش از برخی واحد‌های فعلی کوریکولوم آموزش دندانپزشکی به کار او می‌آید، و نیازهای نظام سلامت را دست‌کم در شرایط بحرانی پاسخ می‌دهد. یک مثال روز می‌تواند ایفای نقش دندانپزشکان در تزریق واکسن کرونا باشد.
کرونا در همه‌ی کشورهای دنیا آینه‌ای مقابل نظام سلامت گذاشت. یکی از جدی‌ترین دغدغه‌ها در این دوران کمبود نیروهای خدمات بهداشتی درمانی در ایام بحران و همه‌گیری بود. آیا در دوران فشار بر کادر درمان دندانپزشکان و دانشجویان دندانپزشکی می‌توانستند و می‌توانند نیرویی پشتیبان و همکار برای ارائه سطحی از خدمات درمانی، پرستاری یا حمایتی باشند؟ متولیان آموزش دندانپزشکی باید به این پرسش جدی‌تر بیندیشند. شاید زمان بازتعریف نقش دندانپزشکان در نظام سلامت رسیده باشد.
